RECENSIE
DE FILM THE WIFE SPEELT IN OP MAATSCHAPPELIJK THEMA GENDER
Leen Moelker
De filmzaal in Middelburg was
tot de nok toe gevuld met film- en literatuur liefhebbers die hoopten op een
interessante avond met de film The Wife.
In de kranten was er volop
geschreven over deze rolprent. Het leek mij passend bij de tijd van nu – waarin
genderdiscussies regelmatig de voorpagina’s halen – om deze film te gaan
zien.
Natuurlijk met in het
achterhoofd de vraag of deze film ook inderdaad maatschappelijk relevant is. Immers,
zowel in de westerse wereld als in de Aziatische en Midden-Oosten regio’s
spelen genderkwesties een enorme rol anno 2018/2019.Vrouwen vragen aandacht
voor hun individualiteit.
Ik wil in een tekst van
beperkte omvang nagaan welke kwaliteiten van The Wife mij zijn opgevallen. Is de film de moeite waard? Is het
verhaal geloofwaardig? Hoe wordt erin geacteerd? Waarom wordt deze film
gelauwerd? Hoe komen gender verschillen
aan de orde? Daarover gaat het hier.
1 Synopsis
Joe Castleman ( Jonathan
Pryce) is een internationaal bekende schrijver. Hij woont met zijn vrouw Joan
(Glenn Close) in New York. Hun volwassen zoon David ( Max Iron) heeft
schrijvers ambities. Op een dag krijgt Joe een telefoontje uit Stockholm dat
hem de Nobelprijs voor de Literatuur zal worden toegekend. In het vliegtuig
naar Zweden wordt het stel benaderd door
de journalist Nathanial Bone (Chris Slater) die beweert een biografie over Joe
te willen schrijven en op zoek is naar achtergronden. Eenmaal in Stockholm
worden ze meegezogen in de maalstroom van audiënties en perspresentaties. Joe
is de gevierde geweldenaar in taal en wordt als groot Literator geprezen. Zoon David tracht
tevergeefs van hem erkenning te krijgen. Joan volgt haar man zoals ze haar
leven lang heeft gedaan: beschikbaar, onderhoudend, verzorgend, waakzaam. Als
haar gevraagd wordt wat ze doet voor de kost, antwoordt zij dat ze huisvrouw
is. Joe benadrukt dat zij geen
schrijfambities heeft.
Intussen wordt Joan door Bone
benaderd die met slinkse vragen achter de waarheid achter allerlei geruchten tracht
te komen. Vertoont Joe Castleman inderdaad promiscue gedrag?, wil hij weten.
Joan geeft hem nul op het rekest maar staat hem wel een interview toe. Dat brengt haar tot nadenken over haar leven. Joe zelf papt intussen aan met een jonge
fotografe die opdracht heeft hem overal te volgen en te fotograferen. Op een
moment dat de spanning tussen Joan en Joe oploopt gebeuren er onverwachte
dingen.
2 Bespreking
De film begint in medias res.
Gaandeweg krijgen we de geschiedenis van de personages gepresenteerd via flash
backs. Daaruit leren we dat Joe al jong een professoraat bekleedt en een boek
over literatuur heeft geschreven.
Als een studente (Joan)
literatuur zijn pad kruist geeft die hem aanwijzingen voor verbeteringen. Dat
is het begin van Joe’ s lange succesvolle carrière.
Joan is een bescheiden,
beschikbare en timide vrouw die zich zelfs opwerpt als de oppas van de kinderen
van de professor. Ten slotte krijgen zij een relatie waarbij Joan de vaste
editor wordt van Joe Castleman.
In Stockholm willen ze
allebei genieten van de triomf in Joe’ s levenswerk. Dat gaat zelfs voor op hun
aanwezigheid bij de geboorte van hun eerste kleinkind. Op alle recepties
figureert Joe als de held en Joan als zijn hulpvaardige maar maatschappelijk
weinig voorstellende echtgenote. Zoon David hengelt bij zijn vader voortdurend
naar erkenning als goede schrijver, maar die weigert hem als een talent te zien.
Als Joe tevergeefs de naam
van een van zijn belangrijkste personages probeert te herinneren, rijst het
vermoeden van Alzheimer. Maar Joan weet beter.
Deze situatie is heel
treffend in beeld gebracht waarbij de sympathie uitgaat naar Joan die geheel
tevreden oogt met de situatie.
Maar de aanhoudende vragen
van de biograaf Bone aan Joan maken haar onrustig. Is het goed geweest om in de
schaduw van die geweldenaar te leven en zelf een ondergeschikte rol te spelen?
Op dit punt raakt de film het
maatschappelijk thema van de gelijke kansen voor mannen en vrouwen. Ook de zeer
actuele #Metoo-discussie dringt door in de geschiedenis van Joan. Is haar
rokken jagende man altijd wel eerlijk tegenover zijn adepten? Kijkers zullen
vragen stellen over de rol van machtsrelaties bij de scènes over de toenadering
tussen Joe (72) en fotografe Linnea (Karin Franz Körloff,32).
Op een avond loopt een
interview met Bone uit en keert zij laat in het hotel terug. Dan ontstaat een
heftige discussie en vernemen we de waarheid over hun tweeën. Een resultaat is
dat Joe zijn zoon David toch een hart onder de riem steekt en hem aanmoedigt
zich als romanschrijver te ontwikkelen.
De emoties blijken voor Joe
te veel en hij zakt in elkaar.
In het vliegtuig naar huis
hebben Joan en David een gesprek waarin David geen deelgenoot van Joans geheim
wordt gemaakt.
3 Oordeel
Ik vind het verhaalgegeven niet
geloofwaardig. Het deed mij herinneren aan de recente kwesties in de Raad voor
de Nobel Prijs Literatuur in Oslo, waarin een vrouwelijk jurylid door haar man
gecompromitteerd werd. Niettemin is de geschiedenis toch op een onderhoudende
en cinematografisch interessante manier in beeld gebracht. Zo oogt de locatie
waarin de Nobelprijzen worden uitgereikt precies zoals kijkers verwachten van
een oud en gerenommeerd instituut.
De film heeft elf prijzen
gewonnen en ook nog eens 19 nominaties in de wacht gesleept. Het moet echter
gezegd: slechts een enkele nominatie is voor regisseur Runge of acteur Pryce
maar het is Glenn Glose die de grote winnaar is. Nu nog een Oscar, eind
februari 2019?
MIDDELBURG, 31 JANUARI 2019
